Pomoc społeczna

Pomoc społeczna - pojęcie ogólne.

Pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia.
Trudna sytuacja życiowa to w szczególności zaistnienie jednej z wymienionych okoliczności: bezrobocie, bezdomność, niepełnosprawność, długotrwała choroba, przemoc w rodzinie, potrzeba ochrony macierzyństwa, wielodzietność, alkoholizm, narkomania, zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa, bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, brak umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo – wychowawcze, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu  z zakładu karnego, trudności w integracji osób, które uzyskały status uchodźcy, klęska żywiołowa lub ekologiczna.

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom, które poza w/w  okolicznościami – dysfunkcjami muszę spełniać również kryterium dochodowe określone w ustawie o pomocy społecznej. I tak dla osoby samotnie gospodarującej kryterium ustawowe wynosi 776 złotych, a dla osoby w rodzinie 600 zł.

Kryteria przyznawania pomocy:

Pomocy udziela się osobom i rodzinom, w szczególności, z powodu:
1) ubóstwa
2) sieroctwa
3) bezdomności
4) bezrobocia
5) niepełnosprawności
6) długotrwałej lub ciężkiej choroby
7) przemocy w rodzinie
8 ) potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi
9) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności
10) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych
11) braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze
12) trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy
13) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego
14) alkoholizmu lub narkomanii
15) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej
16) klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:
1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776,00 zł, zwanej „kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej”
2) osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600,00 zł,
zwanej „kryterium dochodowym na osobę w rodzinie”
3) rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego
na osobę w rodzinie, zwanej dalej „kryterium dochodowym rodziny”

przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z wymienionych powyżej powodów lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.
W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Za dochód rodziny uważa się – jeżeli ustawa o pomocy społecznej nie stanowi inaczej – sumę miesięcznych dochodów osób w rodzinie z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub   w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, pomniejszoną o miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składki z tytułu ubezpieczeń: zdrowotnego, emerytalnego, rentowego i chorobowego oraz o kwotę w wysokości alimentów świadczonych na rzecz innych osób, jednorazowe pieniężne świadczenia socjalne oraz wartości świadczeń w naturze.

Za dochód z gospodarstwa rolnego przyjmuję się kwotę 345,00 zł, z każdego hektara przeliczeniowego miesięcznie.

Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia dostosowywane są nie tylko do okoliczności uzasadniających przyznanie pomocy, ale także do celów i możliwości pomocy społecznej.

Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Brak takiego współdziałania, odmowa zawarcia kontraktu  socjalnego niedotrzymanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną, mogą stanowić podstawę do odmowy świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. W przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych  może nastąpić ograniczenie świadczeń, odmowa ich przyznania  albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego. W przypadku stwierdzonych przez pracownika socjalnego dysproporcji miedzy udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny, wskazującą, że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, w szczególności w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości, można odmówić przyznania świadczenia.

Świadczenia z pomocy społecznej:

1) świadczenia pieniężne:

a) zasiłek stały,

b) zasiłek okresowy,

c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,

d) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,

e) wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd.

2) świadczenia niepieniężne:

a) praca socjalna

b) pomoc  rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,

c) usługi opiekuńcze,

d) specjalistyczne usługi opiekuńcze,

e) składki na ubezpieczenie społeczne,

f) składki na ubezpieczenie zdrowotne,

g) sprawienie pogrzebu,

h) poradnictwo specjalistyczne,

i) interwencja kryzysowa,

j) wspieranie społeczności lokalnej,

k) schronienie,

l) posiłek,

m) niezbędne ubranie,

n) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,

o) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,

p) mieszkanie chronione,

q) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej

r) opieka i wychowanie w rodzinie zastępczej i w placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Rodzaje zasiłków:

Zasiłek stały przysługuje:
1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z tytułu wieku lub niepełnosprawności , jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie , całkowicie niezdolnej do pracy z tytułu wieku lub niepełnosprawności , jeżeli jej dochód , jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość otrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

Zasiłek celowy może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży ,drobne remonty i naprawy w mieszkaniu, a także koszty pogrzebu.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany:
1) specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium
dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi;
2) zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.

Przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej .
Decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, wydaje się po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego.

Wymagane dokumenty:

Osoba, rodzina ubiegająca się o pomoc winna przedłożyć podanie ze wskazaniem formy pomocy lub celu wnioskowanego wsparcia.

Sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby lub rodziny ustala się na podstawie wywiadu środowiskowego oraz następujących dokumentów:

a) dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość;

b) skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub książeczki zdrowia dziecka;

c) dokumentów określających status cudzoziemca w Rzeczpospolitej Polskiej;

d) decyzji i odcinka właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego;

e) orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;

f) zaświadczenia pracodawcy o wysokości wynagrodzenia z tytuł zatrudnienia (brutto z wyszczególnieniem obciążeń związanych z płatnością podatku dochodowego, składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za m-c poprzedzający złożenie wniosku);

g) zaświadczenia z urzędu miasta i gminy o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;

h) zaświadczenia ze szkoły potwierdzające kontynuację nauki w gimnazjum, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej;

i) zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy o uznaniu lub odmowie za osobę bezrobotną;

j) oświadczenia o stanie majątkowym;

k) inne związane z indywidualną sytuacją życiową.